ProZ.com translation contests »
25th translation contest: "Alien first impressions" » English to Albanian » Entry by Bora Muca (X)


Source text in English

Translation by Bora Muca (X) (#31075)

Imagine dining in a European capital where you do not know the local language. The waiter speaks little English, but by hook or by crook you manage to order something on the menu that you recognise, eat and pay for. Now picture instead that, after a hike goes wrong, you emerge, starving, in an Amazonian village. The people there have no idea what to make of you. You mime chewing sounds, which they mistake for your primitive tongue. When you raise your hands to signify surrender, they think you are launching an attack.

Communicating without a shared context is hard. For example, radioactive sites must be left undisturbed for tens of thousands of years; yet, given that the English of just 1,000 years ago is now unintelligible to most of its modern speakers, agencies have struggled to create warnings to accompany nuclear waste. Committees responsible for doing so have come up with everything from towering concrete spikes, to Edvard Munch’s “The Scream”, to plants genetically modified to turn an alarming blue. None is guaranteed to be future-proof.

Some of the same people who worked on these waste-site messages have also been part of an even bigger challenge: communicating with extraterrestrial life. This is the subject of “Extraterrestrial Languages”, a new book by Daniel Oberhaus, a journalist at Wired.

Nothing is known about how extraterrestrials might take in information. A pair of plaques sent in the early 1970s with Pioneer 10 and 11, two spacecraft, show nude human beings and a rough map to find Earth—rudimentary stuff, but even that assumes aliens can see. Since such craft have no more than an infinitesimal chance of being found, radio broadcasts from Earth, travelling at the speed of light, are more likely to make contact. But just as a terrestrial radio must be tuned to the right frequency, so must the interstellar kind. How would aliens happen upon the correct one? The Pioneer plaque gives a hint in the form of a basic diagram of a hydrogen atom, the magnetic polarity of which flips at regular intervals, with a frequency of 1,420MHz. Since hydrogen is the most abundant element in the universe, the hope is that this sketch might act as a sort of telephone number.
Mendo për pak të darkosh në një nga kryeqytetet e Evropës dhe mos të kuptosh gjuhën perkatëse. Kamarieri flet pak anglishtë, dhe mirë apo keq ja del të porosisësh diçka qe njeh nga menuja, pastaj ha dhe paguan per të. Tani mendo sikur pas një shëtitjeje në këmbë që shkon keq, përfundon i uritur në një fshatë të Amazonës. Njerëzit aty nuk dinë se cfarë të bëjnë me ty. Ti bën mimika dhe përshpërit ndonjë tingull, dhe ata mendojnë që është gjuha jote mëmë. Kur ngren duart lartë për të nënkuptuar qe dorëzohesh, ata mendojnë që po hidhesh në sulm.

Ështe shumë e vështirë të komunikosh pa një kontekst të përbashkët. Për shembull, vëndet radioaktive duhet të mbeten të paprekur për qindra e mijëra vjet, dhe agjensitë e kanë patur të vështirë të krijojnë parlajmërime për rrezikun e mbetjeve nukleare, duke qenë se gjuha angleze e një mijë viteve më parë tashmë është e pakuptueshme per folësit modern. Komisioni përgjegjës për këto veprime duhet të mendoj për gjithcka që ka të bëj me këta parlajmërime, nga grumbuj të lartë betoni tek vepra e artit të Edvard Munch "The Scream" (Britma), deri tek bimët të modifikuara gjenetikisht që marrin një ngjyrë blu frikësuese. Asnjëra nga veprimet e sapo përmendura nuk ofron siguri afatgjate.

Disa nga njerëzit që kanë punuar me mesazhet mbi mbetjet nukleare, janë përballur me një sfidë akoma më të madhe që është komunikimi me jashtoksorët. Kjo është dhe tema e "Extraterrestrial Languages", libri i ri i Daniel Oberhaus, një gazetar i revistës amerikane Wired.

Nuk dihet se si jashtoksorët mund ti marrin informacionet. Në fillim të viteve 70-të u dërguan dy pllaka me dy anije kozmike "Pioneer 10 dhe 11" , që tregonin qenie njerëzore të zveshur dhe një hartë të përafërt të tokës: sende të thjeshta, por që vërtetojnë që alienët mund të shohin. Meqenëse anije kozmike të tilla nuk kanë pothuajse asnjë shancë për tu gjetur, transmetimet e radiove nga toka, që udhëtojnë me shpejtësin e dritës, kanë më shumë mundësi të gjejnë ndonjë kontakt. Në të njëjtën mënyrë sikurse radiot tokësore duhet të jenë tek frekuenca e duhur që të funksionojn, ashtu duhet të ndodh dhe për ato të galaktikës. Si mundet që alienet të gjejnë frekuencën e duhur?
Pllaka Pioneer jep një sinjal në formën e një diagrami të thjeshtë të një atomi hidrogjeni, polaritetit magnetik të cilit vërtitet reth intervalëve të rregullta, me një frekuencë prej 1,420 MHz. Meqenëse hidrogjeni është elementi më i pasur ne univers, shpresohet që kjo ndërlidhje të shërbejë si një numër telefoni.


Discuss this entry